Giriş

Bir ticaret hukuku avukatı olarak, finansal kriz zamanlarında genel müdürlerin karşılaştığı en ciddi sorumluluk tuzaklarından bahsetmek istiyorum. En tehlikeli olanlardan biri iflas başvurusunda gecikmedir. Bu yazıda gecikmiş iflasın ne olduğunu, risklerini ve nasıl önleneceğini açıklayacağım. Ayrıca sıklıkla görülen ilgili suçlara da değineceğim. Tahminlere göre tüm iflasların %90'ına kadar beyaz yaka suçları içeriyor, bu da genel müdürler için büyük bir cezai sorumluluk riskin var olduğunu gösterir.

İflas Başvurusunda Gecikme Nedir?

Gecikmiş iflas, bir şirket iflas etmiş veya aşırı borçlu olmasına rağmen genel müdürün zamanında iflas başvurusu yapmaması durumudur. Almanya'da iflas başvurusu, iflas veya aşırı borçluluk başladıktan en geç 3 hafta içinde yapılmalıdır. Bu yükümlülük limited şirketler ve anonim şirketler gibi tüzel kişiliklerin tüm genel müdürleri için geçerlidir. Gerçek kişiler için bu zorunluluk yoktur.

İflas Ne Zaman Gerçekleşir?

Bir şirket, vadesi gelen borçlarını ödeyemiyorsa iflas etmiş sayılır. Bu genelde likidite açığı toplam borçların %10'unu aştığında ve 3 hafta içinde kapatılamadığında oluşur. Bu koşul ortaya çıktığında, iflas daha sonra aşılabilirse bile suçun ortadan kalkmadığını anlamak önemlidir. Ancak kısa süreli ve %10'dan az bir ödeme sıkıntısı iflas olarak kabul edilmez.

Aşırı Borçluluk İflas Nedeni Olabilir

İflasın yanı sıra, aşırı borçluluk da iflas nedenidir. Aşırı borçluluk, şirketin varlıkları borçlarını karşılamıyorsa ve işletmenin devamlılığı muhtemel görünmüyorsa oluşur. Yani işletmenin sürekliliği öngörüsü, matematiksel açık olsa bile aşırı borçluluğu önler.

İflas Başvurusunda Gecikmenin Riskleri

  1. Kişisel sorumluluk: Genel müdür, geç başvuru nedeniyle alacaklıların uğradığı zararlardan şahsen sorumludur.
  2. Cezai sonuçlar: Geç başvuru veya başvuru yapmama 3 yıla kadar hapis veya para cezasına çarptırılabilir. İhmal de cezalandırılabilir.
  3. Mesleki sonuçlar: Kasıtlı geç başvuru nedeniyle mahkumiyet 5 yıl süreyle genel müdürlük veya yönetim kurulu üyeliği yasağına yol açabilir. Ayrıca güvenilmezlik nedeniyle meslekten men edilme riski de vardır.

Geç İflas Başvurusuyla Bağlantılı Diğer Suçlar

Kurumsal krizlerde genelde geç iflas başvurusuyla bağlantılı başka suçlar da işlenir:

  1. İflas suçu: Varlıkları kaçırma, gizleme, yanlış beyanda bulunma, kayıtları yok etme gibi eylemlerdir. Amaç alacaklıları zarara uğratmak ve varlıkları saklamaktır. Şirketi gömmek gibi kârsız eylemler de iflas suçu olabilir.
  2. Sosyal güvenlik primlerinin ödenmemesi: Genel müdürler çalışanların sosyal güvenlik primlerini ödemekle yükümlüdür. Ödenmemesi, özellikle kriz dönemlerinde, suçtur ve ciddi sonuçlar doğurur. Ödeme yükümlülüğü iflas durumunda da devam eder.
  3. Muhasebe ve bilanço suçları: Yanlış, eksik defter tutma veya hiç tutmama, bilançoları hazırlamama şirketin mali durumunun takibini zorlaştırır ve suç teşkil eder.

İflas Suçu Soruşturmaları

İflas suçu soruşturmaları genelde iflas mahkemelerinin savcılığa bildirimiyle veya bir alacaklının iflas başvurusuyla başlar. Bu bildirimler şüphe uyandırır ve kapsamlı soruşturmalara yol açar. Soruşturmalar çeşitli kurumlara sorgular, hesap incelemesi ve alacaklı sorgulamaları içerir. Borçluya ait bilgiler kural olarak onun rızası olmadan ceza davalarında kullanılamaz. Ancak bu, borçlunun yasal olarak tutmak zorunda olduğu belgeler için geçerli değildir.

Genel Müdürün Önemli Görevleri

  1. Mali durumu izlemek: Likiditeyi sürekli takip etmek, düzenli mali raporlar hazırlamak krizleri zamanında fark etmek için şarttır. Belirti varsa aşırı borçluluk da kontrol edilmeli.
  2. Zamanında tepki vermek: İflas veya aşırı borçluluk oluşursa hemen durum analizi yapılmalı. Kriz 3 haftada çözülemezse iflas başvurusu yapılmalı. Ciddi yeniden yapılandırma çabaları bile bu yükümlülüğü ortadan kaldırmaz.
  3. Belgeleme: Acil durumda net bir mali durum sunmak için özenli defter tutmak ve tüm işlemleri eksiksiz belgelemek zorunludur. Yasal saklama yükümlülüklerine mutlaka uyulmalı.

Önleyici Tedbirler

  1. Erken uyarı sistemleri kurun: Düzenli likidite ve karlılık analizleri gibi finansal dengesizlikleri erken tespit sistemleri kurmak, krizleri zamanında fark etmeyi ve önlem almayı sağlar.
  2. Dış danışmanlık alın: Uzman hukuk ve yeniden yapılandırma danışmanlarına erken başvurmak, yasal yükümlülükleri ve seçenekleri kapsamlı değerlendirmeye imkan verir. Kriz belirtileri varsa profesyonel yardım şarttır.
  3. Likidite planlaması yapın: Uzun vadeli ödeme gücü için ileriye dönük likidite planlaması sürekli gözden geçirilmeli ve uyarlanmalıdır. Bu yeterli rezerv oluşturmayı da içerir.

Sonuç

Kişisel sorumluluk ve cezai sonuçlardan kaçınmak için iflas başvurusunu geciktirmemek çok önemli. Mali durumu yakından izlemek, krizlere zamanında yanıt vermek ve dış tavsiye almak riskleri ciddi şekilde azaltır. Suç işlenmiş olabileceğinden şüpheleniyorsanız, erken aşamada beyaz yaka suçları konusunda uzman bir avukata danışmak özellikle önemlidir. Eski bir savcı olarak bu alandaki tecrübemle size en iyi tavsiye ve temsili sağlamak için hizmetinizdeyim.